مقایسه تطبیقی سرزندگی شهری در محلات مجیدیه جنوبی و سعادت آباد تهران

برنامه ریزی شهری به دنبال ارتقای کیفیت زندگی ساکنان شهر و ساختن شهری مناسب برای زندگی (سرزندگی) است. راه دستیابی به این مهم از طریق شناخت بهتر موضوع و عوامل موثر بر آن امکان پذیر است. بنابراین این تحقیق به بررسی معیارهایی متناسب با سطح محلی در برنامه ریزی شهری پرداخته، به مقایسه تطبیقی معیارهای سرزندگی در محلات مجیدیه جنوبی و سعادت آباد تهران پرداخته است. مطالعات در ارتباط با سرزندگی شهری در مقیاس های گوناگونی از فضاهای شهری تا شهرها و با رویکردهای متفاوتی انجام شده است؛ گاهی رویکرد به سرزندگی توجه به ابعاد اکولوژیک شهر بوده، گاهی مسائل اقتصادی و کالبدی مورد توجه قرار گرفته و گاهی مسائل کالبدی شهر دلیلی بر کاهش با افزایش سرزندگی شهر قلمداد گردیده است. در تحقیق حاضر، افراد، فعالیت ها، محیط مسکونی و خدمات شهری در کنار امنیت شهری مولفه های موثر بر سرزندگی محله در نظر گرفته شده اند. سوالات تحقیق شامل: • محله سرزنده از چه ویژگی هایی برخوردار است؟ • چه عواملی بر سرزندگی محله موثرند؟ • از میان دو محله مورد مطالعه کدام یک سرزنده تر است؟ بوده است. بنابراین فرضیات تحقیق عبارتند از: • به نظر می رسد بین پویایی اجتماعی (جنب و جوش) و سرزندگی محلات رابطه معناداری وجود دارد. • به نظر می رسد بین دسترسی مطلوب به خدمات محلی و سرزندگی محلات رابطه معناداری وجود دارد. • به نظر می رسد بین کیفیت مطلوب محیط و سرزندگی محله رابطه معناداری وجود دارد. • به نظر می رسد بین امنیت شهری و سرزندگی محلات رابطه معناداری وجود دارد • به نظر می رسد محلات باسابقه تر سرزندگی بیشتری نسبت به محلات کم سابقه تر دارند. این تحقیق با روش پیمایشی و برداشت میدانی به انجام رسیده است. بنابران تعداد 384 پرسشنامه به طور تصادفی در سطح محلات مجیدیه جنوبی و سعادت آباد تهران تکمیل شده، سپس معیارها و زیرمعیارهای مورد نظر تحقیق در قالب فرایند تحلیل سلسله مراتبی توسط اساتید دانشگاه وزن دهی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار آماری spss استفاده شد و تکنیک مورد استفاده برای تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون روابط معنادار متغیرها، روش تحلیل مولفه های اصلی برای شناسایی عوامل موثر بر سرزندگی بوده و فرضیه اصلی تحقیق نیز از طریق آزمون «من ویتنی» مورد آزمون قرار گرفته که بر اساس آن، محلات مورد مطالعه رتبه بندی شدند. براساس یافته های به دست آمده از تحقیق، از بین معیارهای سرزندگی محله، مطلوبیت کیفیت محیط در درجه اول اهمیت است. سپس به ترتیب دسترسی به خدمات محلی و امنیت شهری بیشترین تاثیر را در سرزندگی محله دارند. بررسی آزمون فرضیه اصلی تحقیق نیز نشان می دهد محله سعادت آباد سرزنده تر از مجیدیه جنوبی است که به دلیل مطلوبیت نسبی کیفیت محیط و دسترسی مناسب به خدمات محلی در این محله است. بنابراین در محله سرزنده، فضاهای عمومی ترغیب کننده افراد برای حضور در محیط بوده، ساکنان از بودن در محیط بیرون از خانه احساس رضایت، راحتی و آسایش دارند. محلات نوساز به نحو مطلوبی پذیرای افراد برای حضور در فضاهای عمومی هستند که به دلیل طراحی مناسب و قرارگیری در فواصل مناسب برای دسترسی زمانی و مکانی ساکنان می باشند. این عوامل منجر به سرزندگی بیشتر در محلات نوساز می شود.